Kampania Społeczności Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu w Polsce

Kampania Społeczności Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu – jest odpowiednikiem kampanii Fair Trade Towns funkcjonującej w 34 krajach na świecie na 6 kontynentach. Celem działań jest mobilizacja obywateli do działań na rzecz promowania Sprawiedliwego Handlu i kształtowania odpowiedzialnych zachowań konsumenckich wspierających Cele Zrównoważonego Rozwoju. Obejmuje swoim zasięgiem oddolne inicjatywy na rzecz promocji idei Sprawiedliwego Handlu podejmowane w miastach, szkołach, uczelniach, przedszkolach, wspólnotach religijnych, miejscach pracy, jednostkach harcerskich. Zwieńczeniem jest wypełnienie kryteriów uzyskania tytułu np. Miasto/Szkoła Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu.

W 2009 roku z inicjatywy Polskiego Stowarzyszenia Sprawiedliwego Handlu (PSSH) w nowych krajach członkowskich UE rozpoczęła się debata na temat kampanii Fair Trade Towns. Rok później Koalicja Sprawiedliwego Handlu wspólnie z PSSH wypracowała pierwsze kryteria przyznawania tytułu.

Cele kampanii w Polsce

  1. Promocja  w Polsce idei Sprawiedliwego Handlu i zrównoważonego rozwoju w kontekście globalnym.
  2. Mobilizacja społeczności lokalnych do przyczyniania się do realizacji  Celów Zrównoważonego Rozwoju poprzez wspieranie ruchu Sprawiedliwego Handlu.
  3. Budowa wrażliwości poszczególnych grup społecznych na zależności pomiędzy wyborami konsumenckimi,  a warunkami życia ludzi wytwarzającymi produkty z krajów Południa.

Pojęcia podstawowe i ramy kampanii

  1. Na użytek niniejszej kampanii dokumentem określającym znaczenie podstawowych terminów, takich jak: Fair Trade, Fairtrade, produkt Sprawiedliwego Handlu, organizacja Fair Trade jest Karta Zasad Sprawiedliwego Handlu (ang.: A charter of Fair Trade Principles) podpisana przez Fairtrade International (FI) i World Fair Trade Organization (WFTO)  oraz Słownik terminów Sprawiedliwego Handlu opracowany przez PSSH.
  2. Kampania Społeczności Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu jest organizowana w Polsce według wskazań zawartych w International Fair Trade Towns Steering Committee Guidelines for Fair Trade Towns – 2015. Wersja polska dokumentu dostępna jest tutaj.
  3. Sygnatariusze kampanii uznają, że Systemy certyfikacji Sprawiedliwego Handlu wymienione w Rozdziale 2 International Guide to Fair Trade Labels są wystarczającą gwarancją uznania, że produkt został wytworzony na zasadach Sprawiedliwego Handlu.

Od 2018 roku kampania Społeczności Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu, wspierana i organizowana jest przez Fundację „Koalicja Sprawiedliwego Handlu” – Fairtrade Polska, Fundację Kupuj Odpowiedzialnie oraz Polskie Stowarzyszenie Sprawiedliwego Handlu. Organizacje zawarły w tej sprawie porozumienie o współpracy. W ramach porozumienia zostały zatwierdzone funkcjonujące zasady i kryteria przyznawania tytułów oraz sposoby ubiegania się o nie. Wskazany został koordynator kampanii krajowej. Funkcję tę pełni przedstawiciel PSSH – Tadeusz Makulski.

Kampania obejmuje następujące obszary: miasta, szkoły, uczelnie, miejsca pracy, wspólnoty wyznaniowe, jednostki harcerskie, przedszkola. Dla każdego z nich określono odrębne kryteria uzyskania tytułu.

Pierwszym Miastem Przyjaznym dla Sprawiedliwego Handlu w Polsce jest Poznań. Tytuł został przyznany w dniu 10 listopada 2012 r.

W roku 2013 pierwszą Szkołą Przyjazną dla Sprawiedliwego Handlu w Polsce stała się Piątkowska Szkoła Społeczna w Poznaniu.

Kalendarium kampanii

  1. W 2007 roku Polskie Stowarzyszenie Sprawiedliwego Handlu (PSSH) zapoczątkowało promocję kampanii Fair Trade Towns w Gdańsku, w trakcie wizyty fińskiego żaglowca Estelle.
  2. W 2009 roku PSSH na konferencji w Gdańsku (Fair Trade Towns in Central-East Europe) zainicjowało debatę na temat kampanii Fair Trade Towns w Polsce i innych krajach Europy środkowowschodniej;
  3. W 2009 roku przedstawiciel PSSH, Tadeusz Makulski, został zaproszony do międzynarodowego grona koordynatorów Kampanii FTT i od tego czasu pełni funkcję krajowego koordynatora kampanii, a działanie to jest wspierane ze środków PSSH;
  4. Koordynator kampanii bierze udział w dorocznych międzynarodowych konferencjach Fair Trade Towns (2010 – Bonn, 2011 – Malmo, 2012 – Poznań, 2013 – Oslo, 2014 – Kumamoto (Japonia), 2015 – Bristol, 2016 – Baskinta (Liban) , 2017 – Saarbrucken, 2018 – Madryt);
  5. W 2010 roku PSSH wraz z Koalicją Sprawiedliwego Handlu (Obecnie Fundacja KSH – Fairtrade Polska) przyjęły kryteria, które winna wypełnić lokalna społeczność, aby uzyskać status “Miasto Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu;
  6. 22. grudnia 2011 w wyniku działań PSSH i współpracujących organizacji Rada Miasta Gdańska jako pierwsza w kraju przyjęła uchwałę popierającą SH;
  7. W 2011 roku PSSH we współpracy z Miastem Poznań (w ramach projektu Aware&Fair) rozpoczęło kampanię w Poznaniu, w wyniku której zostały wypełnione kryteria i Poznań jako pierwsze miasto w kraju uzyskał status Miasto Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu w dniu 10.11.2012;
  8. W listopadzie 2012 PSHH we współpracy z miastem Poznań zorganizowało VI Międzynarodową Konferencję Fair Trade Towns;
  9. W roku 2012 PSSH wraz z Koalicją Sprawiedliwego Handlu (KSH) wypracowały i przyjęły logo kampanii w Polsce;
  10. W 2012 roku PSSH wraz z KSH wspólnie wypracowały wzór raportu końcowego kampanii miejskiej;
  11. W 20112 roku KSH udostępniła adresy internetowe , oraz miejsce na serwerze na potrzeby kampanii;
  12. W lutym 2013 roku koordynator kampanii zostaje członkiem międzynarodowego zespołu International Fair Trade Towns Steering Committee, Komitet publikuje The Guidelines for Fair Trade Towns. Polska wersja dokumentu;
  13. w 2013 roku podpisano Porozumienie pomiędzy PSSH i KSH dotyczące prowadzenia kampanii Miejsca Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu w Polsce. W myśl porozumienia koordynatorem kampanii został Tadeusz Makulski;
  14. W 2013 rozpoczęto kampanię Miasto Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu w Jeleniej Górze;
  15. W 2014 PSSH we współpracy z KSH stworzyło stronę internetową spolecznosci.fairtrade.org.pl;
  16. 2014-2016 cztery projekty Sprawiedliwi Aktywni, Świadomi  realizowane przez Fundację KSH obejmują działania inicjujące kampanię w ok 40 szkołach;
  17. Maj 2014 pierwsza szkoła uzyskuje tytuł Szkoła Podstawowa Przyjazna dla Sprawiedliwego Handlu (SPdSH)- Piątkowska Szkoła Społeczna im. dr Wandy Błeńskiej w Poznaniu;
  18. Listopad 2014 pierwsza szkoła ponadpodstawowa tytuł Szkoła Podstawowa Przyjazna dla Sprawiedliwego Handlu – II Liceum Ogólnokształcące w Poznaniu;
  19. Styczeń 2015 złożenie kolejnego raportu z wypełnienia kryteriów i odnowienie tyłu MPdSH przez miasto Poznań;
  20. Rok 2015  3 szkoły uzyskują tytuł SPdSH;
  21. Rok 2016 kolejne  3 szkoły uzyskują tytuł SPdSH;
  22. Październik 2016, złożenie raportu z wypełnienia kryteriów i odnowienie tytułu SPdSH przez II LO w Poznaniu;
  23. Rok 2017 na wniosek Fundacji KSH Fairtrade Polska zostaje dokonana rewizja kryteriów przyznawania tytułów, opracowanie nowych kryteriów dla sub kampanii, koncepcja nowego logo, wzory dyplomów;
  24. Grudzień 2017, złożenie raportu z wypełnienia kryteriów i odnowienie tytułu MPdSH przez miasto Poznań;
  25. 2018  rozpoczęcie projektu Trade Fair Live Fair, w ramach którego Fundacja KSH Fairtrade Polska wspiera kampanię Społeczności Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu. Przy udziale PSSH powstaje nowa strona internetowa spolecznosci.fairtrade.org.pl  oraz strona Facebook;
  26. Sierpień 2018 podpisanie trójporozumienia pomiędzy Fundacją KSH Fairtrade Polska, Fundacją Kupuj Odpowiedzialnie i Polskim Stowarzyszeniem Sprawiedliwego Handlu dotyczącego prowadzenia kampanii Społeczności Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu w Polsce;
  27. 1 września 2018 Jelenia Góra uzyskuje tytuł Miasto Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu.

Opracował:
Tadeusz Makulski