Kampania Fair Trade Towns na świecie

Foto: Tadeusz Makulski

W drugiej dekadzie XXI wieku Sprawiedliwy Handel stał się jedną z najbardziej rozpoznawalnych form współpracy rozwojowej. W działania na rzecz Sprawiedliwego Handlu zaangażowane są organizacje pozarządowe, firmy, a także konsumenci. Trwałemu wzrostowi sprzedaży produktów Sprawiedliwego Handlu towarzyszy rozwój promujących go akcji społecznych. W krajach, których mieszkańcy stykają się z ideą Fair Trade od lat 60′ XX wieku, można mówić o silnym obywatelskim ruchu poparcia dla Sprawiedliwego Handlu. Jego owocem jest m.in. kampania Miast Przyjaznych dla Sprawiedliwego Handlu (ang. Fair Trade Towns).

Kampania została zapoczątkowana w roku 2000 przez Bruce’a Crowthera i małą grupę wolontariuszy Oxfam, entuzjastów Sprawiedliwego Handlu z brytyjskiego miasteczka Garstang. Wpadli oni na pomysł by promować Sprawiedliwy Handel w swojej społeczności w sposób zorganizowany, poprzez ustalenie pięciu kryteriów (ang. 5 Goals), które należy wypełnić, aby uzyskać tytuł Fair Trade Town. Wypełnienie kryteriów wiązało się z kontaktami z władzami lokalnymi, politykami, mediami, sklepami i szkołami, ich celem było promowanie idei Sprawiedliwego Handlu. W kwietnie 2000 roku w porozumieniu z Fairtrade Fundation, grupa inicjatywna zadeklarowała wypełnienie kryteriów i ogłosiła się pierwszym na świecie Fairtrade Town.

Inicjatywa zyskała uznanie wyrażone na publicznym spotkaniu w kwietniu 2000 r. przez Georgesa Foulkes’a – posła, byłego podsekretarza stanu w rządzie Zjednoczonego Królestwa, który powiedział wtedy: „Iskierka, która zapaliła się w Garstang, może rozprzestrzenić się jak pożar po całym kraju i poza nim.” Nikt w tym czasie nie mógł przewidzieć, jak prorocze będą jego słowa.

Od tego czasu, w tysiącach miast na świecie powstały grupy koordynujące kampanie w swojej społeczności. Na początku 2018 roku inicjatywa Fair Trade Towns obejmowała swoim zasięgiem ponad 2 000 miejscowości z 34 krajów świata na sześciu kontynentach. (Zobacz aktualną mapę z liczbą kampanii na świecie)  Obecnie tytuł mogą nie tylko uzyskiwać, miasta, gminy czy wsie, ale także szkoły, uniwersytety, miejsca pracy, wspólnoty wyznaniowe itd. W poszczególnych krajach, kampania nieco różni się ze względu na lokalną specyfikę, np. tym, jakie podmioty mogą brać w niej udział, jakie kryteria muszą spełnić i kto jest zaangażowany w ich weryfikację i przyznawanie tytułu. Dokumentem regulującym funkcjonowanie kampanii Fair Trade Towns na poziomie międzynarodowym są:

Wytyczne Międzynarodowego Komitetu Sterującego kampanii Fair Trade Towns  dla miast ubiegających się o tytuł.

(Ang. International Fair Trade Towns Steering Committee Guidelines for Fair Trade Towns – 2015)